Liên từ 而 là một từ nối quan trọng trong tiếng Trung, giúp kết nối ý giữa hai vế câu một cách rõ ràng. Trong bài viết này, Hanki sẽ cùng bạn khám phá cách dùng 而 qua những ví dụ đơn giản, dễ nhớ để việc học tiếng Trung trở nên thú vị hơn nhé!
I. Liên từ 而 trong tiếng Trung là gì?
Liên từ 而 là một từ nối phổ biến trong tiếng Trung, dùng để liên kết hai vế câu hoặc hai ý tưởng có mối quan hệ tương phản, bổ sung hoặc tiếp nối. Tùy vào ngữ cảnh, 而 có thể mang nghĩa “và”, “nhưng”, “thì”, hoặc “để mà”, giúp câu văn trở nên rõ ràng và mạch lạc hơn. Đây là một công cụ ngôn ngữ quan trọng giúp bạn diễn đạt ý tưởng một cách linh hoạt và tự nhiên hơn trong giao tiếp và viết câu.
II. Các cách dùng chính của từ “而”
| Cách dùng | Ý nghĩa | Ví dụ |
| 1. Liên kết bổ sung | “và”, “cùng với” | 她聪明而善良。Tā cōngmíng ér shànliáng.Cô ấy thông minh và tốt bụng. |
| 2. Tương phản, đối lập | “nhưng”, “trái lại” | 他年轻而有经验。Tā niánqīng ér yǒu jīngyàn.Anh ấy trẻ tuổi nhưng có kinh nghiệm. |
| 3. Thể hiện nguyên nhân – kết quả | “do đó”, “vì thế” | 天气冷而他没穿厚衣服。Tiānqì lěng ér tā méi chuān hòu yīfu.Trời lạnh nên anh ấy không mặc áo dày. |
| 4. Thể hiện hành động song song | “vừa… vừa…” | 他边走边看，而我站着不动。Tā biān zǒu biān kàn, ér wǒ zhàn zhe bù dòng.Anh ấy vừa đi vừa nhìn, còn tôi đứng yên. |
| 5. Dùng trong văn viết trang trọng | Liên từ chuyển tiếp trang trọng, thay thế “地” trong văn phong cổ | 匆匆而去。Cōngcōng ér qù.Vội vã rời đi. |
| 6. Cấu trúc cố định | Dùng trong thành ngữ | 不劳而获。Bù láo ér huò.Không làm mà đòi hưởng. |
III. Phân biệt 而 với các liên từ tương tự
| Liên từ | Ý nghĩa chính | Phân biệt và cách dùng | Ví dụ |
| 而 (ér) | Liên kết, tương phản, nguyên nhân – kết quả | Dùng để nối hai vế câu mang quan hệ bổ sung, đối lập, nguyên nhân – kết quả hoặc hành động song song. Phù hợp trong văn viết và giao tiếp trang trọng. | 他努力工作，而成绩很好。(Anh ấy chăm chỉ làm việc, và thành tích cũng tốt.) |
| 和 (hé) | Liệt kê, nối danh từ | Dùng để nối danh từ hoặc cụm danh từ, mang nghĩa “và”. Không dùng nối câu phức có quan hệ nguyên nhân – kết quả hoặc tương phản. | 我喜欢苹果和香蕉。(Tôi thích táo và chuối.) |
| 但是 (dànshì) | Tương phản | Dùng để nối hai vế câu có ý nghĩa trái ngược, nhấn mạnh sự đối lập. Thường dùng trong câu văn nói hoặc viết hàng ngày. | 他很努力，但是没成功。(Anh ấy rất cố gắng, nhưng không thành công.) |
| 却 (què) | Tương phản, ngược lại | Nhấn mạnh sự tương phản hoặc trái ngược, thường đứng ở đầu vế câu thứ hai, mang sắc thái hơi trang trọng hơn so với “但是”. | 他想去，却没时间。(Anh ấy muốn đi, nhưng lại không có thời gian.) |
| 并且 (bìngqiě) | Bổ sung, liệt kê | Dùng để nối các ý bổ sung, mang nghĩa “và còn”, thường dùng trong văn viết, diễn đạt sự tiếp nối hay tăng cường ý nghĩa. | 他聪明，并且勤奋。(Anh ấy thông minh và chăm chỉ.) |
| 所以 (suǒyǐ) | Nguyên nhân – kết quả | Dùng để nối câu nguyên nhân với kết quả, mang nghĩa “do đó”, “vì vậy”. Khác với 而, 所以 thường đứng ở đầu vế kết quả. | 天气冷，所以我穿厚衣服。(Trời lạnh, nên tôi mặc áo dày.) |
IV. Bài luyện tập ứng dụng
Bài 1: Điền “而” hoặc từ thay thế (而且/但是) vào chỗ trống:
- 他喜欢篮球，______ 我喜欢足球。
- 这本书便宜 ______ 有用。
- 她哭了，______ 没有出声。
- 天气很冷，______ 他穿得很少。
Đáp án:
- 而 (Tương phản: Anh ấy thích bóng rổ, còn tôi thích bóng đá.)
- 而 (Bổ sung: Sách rẻ và hữu ích.)
- 而 (Bổ sung ý nhượng bộ: Khóc mà không ra tiếng.)
- 但是/而 (Tương phản: Trời lạnh nhưng anh ấy mặc ít.)
Bài 2: Dịch câu sau sang tiếng Trung dùng “而”:
- “Anh ấy giàu nhưng không hạnh phúc.”
- “Cô ấy nhanh nhẹn và thân thiện.”
- “Tôi muốn đi, nhưng anh ấy từ chối.”
Đáp án:
他有钱 而 不快乐。
(Tā yǒu qián ér bù kuàilè.)
她敏捷 而 友好。
(Tā mǐnjié ér yǒuhǎo.)
我想去，而 他拒绝。
(Wǒ xiǎng qù, ér tā jùjué.)
V. Tổng kết
Liên từ 而 là một công cụ ngữ pháp quan trọng giúp câu văn trong tiếng Trung trở nên mạch lạc và logic hơn. Trong bài viết này, Hanki đã cùng bạn khám phá cách dùng 而 và phân biệt nó với các liên từ dễ nhầm khác như 和, 但是, 却… Hy vọng bạn sẽ tự tin áp dụng chúng vào nói – viết tiếng Trung mỗi ngày một mượt mà hơn nhé!
Đăng ký ngay khoá học tại Hanki để chinh phục tiếng Trung từ nền tảng vững chắc nhất!
