Học phát âm phụ âm tiếng Trung chính xác giúp bạn nói chuẩn, nghe tốt và thi đỗ HSK dễ dàng. Hướng dẫn chi tiết + bài luyện âm thực hành hiệu quả. Bạn gặp khó khăn trong việc phát âm phụ âm tiếng Trung? Bạn nghe hoài không hiểu người bản xứ nói gì dù đã học từ lâu? Đó có thể do bạn phát âm chưa đúng nhóm thanh mẫu – một phần cực kỳ quan trọng trong việc học tiếng Trung và luyện thi HSK. Trong bài viết này, Hanki sẽ giúp bạn nắm chắc cách phát âm từng phụ âm trong tiếng Trung một cách dễ hiểu – dễ nhớ – dễ thực hành.
I. Phụ âm tiếng Trung là gì?
Phụ âm tiếng Trung, hay còn gọi là “thanh mẫu” (声母), là âm đầu tiên trong mỗi âm tiết.
Nó kết hợp với vận mẫu (vowel) để tạo nên cách phát âm hoàn chỉnh. Hôm nay, nếu bạn muốn nghe – nói chuẩn, thì bước đầu tiên chính là hiểu đúng cách phát âm phụ âm tiếng Trung, thay vì học thuộc máy móc.
Có 21 phụ âm trong tiếng Trung phổ thông, được chia nhóm theo vị trí và cách phát âm.
Từ âm bật hơi như “p, t, k” đến âm đầu lưỡi như “zh, ch, sh” – mỗi phụ âm đều ảnh hưởng trực tiếp đến việc người bản xứ có hiểu bạn nói gì hay không. Vì thế, việc học cách phát âm phụ âm tiếng Trung là nền tảng không thể bỏ qua.
Bạn phát âm sai một phụ âm → nghĩa của câu có thể thay đổi hoàn toàn.
Ví dụ: “zhāng” (张 – họ Trương) khác hoàn toàn với “chāng” (昌 – thịnh vượng). Vì vậy, không luyện chuẩn từ đầu, thì luyện nói về sau sẽ càng khó sửa. Hãy bắt đầu chỉnh ngay cách phát âm phụ âm tiếng Trung từ những từ đơn giản nhất.
II. Tổng quan bảng phụ âm tiếng Trung
Có 21 thanh mẫu chính thức: Trong đó có 18 phụ âm đơn (như b, p, m, f…) và 3 phụ âm kép (zh, ch, sh). Mỗi âm đều có quy luật phát âm riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác khi giao tiếp. Hôm nay, luyện đúng cách phát âm phụ âm tiếng Trung là bước đầu để nói chuẩn như người bản xứ.
Hai âm “y” và “w” trong tiếng Trung thường khiến người học nhầm lẫn.
Tuy là nguyên âm, nhưng khi đứng đầu âm tiết, chúng biến đổi thành phụ âm phụ trợ. Ví dụ: “yī” (一 – số một) thực chất phát âm gần giống “i”, nhưng khi ghi pinyin sẽ là “y”. Hiểu rõ điều này giúp bạn xử lý linh hoạt hơn khi luyện cách phát âm phụ âm tiếng Trung.
Không học thuộc bảng một cách máy móc – hãy học qua hình ảnh, âm thanh và tình huống.
Việc này không chỉ giúp bạn ghi nhớ phụ âm lâu hơn, mà còn hiểu rõ cách dùng chúng trong thực tế. Tại HANKI, học viên được luyện bảng thanh mẫu qua video minh họa chuẩn Bắc Kinh – giúp tăng hiệu quả cách phát âm phụ âm tiếng Trung đến 60% (Nguồn: khảo sát nội bộ 2024).
Bảng phân loại thanh mẫu tiếng Trung
| Nhóm phụ âm | Thanh mẫu | Cách phát âm (so sánh với tiếng Việt) |
| Hai môi & răng môi | b, p, m, f | b: pua, p: ph bật hơi, m: mua, f: phua |
| Đầu lưỡi | d, t, n, l | d: t, t: th bật hơi, n: n, l: l |
| Đầu lưỡi trước | z, c, s, r | z: chư, c: ch bật hơi, s: x, r: r nhưng không rung |
| Mặt lưỡi (âm mềm) | j, q, x | j: chi, q: chi bật hơi, x: xi |
| Cuống lưỡi | g, k, h | g: cưa, k: khưa, h: giữa h và kh |
| Đầu lưỡi sau (uốn lưỡi) | zh, ch, sh | zh: trư, ch: tr bật hơi, sh: sư |
III. Các lỗi phát âm phổ biến và cách sửa
| Lỗi thường gặp | Nguyên nhân | Cách khắc phục |
| b ↔ p, d ↔ t, zh ↔ ch | Nhầm lẫn âm bật hơi | Luyện nhóm âm bằng khẩu hình, kết hợp bài nghe mẫu |
| j/q/x phát như z/c/s | Không phân biệt âm mặt lưỡi | Xem kỹ video khẩu hình và thực hành theo |
| Không uốn lưỡi khi đọc zh/ch | Không biết kỹ thuật đặt lưỡi | Tập với giáo viên hoặc video hướng dẫn uốn lưỡi |
IV. Hướng dẫn luyện phát âm từng nhóm phụ âm
Bắt đầu với các cặp phụ âm dễ nhầm như b–p, d–t, g–k là cách học thông minh.
Các cặp này khác nhau chủ yếu ở độ bật hơi – một yếu tố quan trọng trong cách phát âm phụ âm tiếng Trung. Hãy dùng một tờ giấy trước miệng khi luyện để cảm nhận rõ sự rung động, giúp bạn phân biệt và sửa sai chính xác hơn.
Hôm nay, bạn có thể luyện phát âm qua từ vựng trong HSK cấp độ 1–4.
Ví dụ: “bā” (ba) và “pā” (vả) giúp bạn phân biệt âm b–p trong ngữ cảnh thực tế. Học thông qua từ vựng giúp ghi nhớ âm thanh lâu hơn, đồng thời tạo phản xạ nghe – nói tốt hơn, cải thiện hiệu quả khi áp dụng cách phát âm phụ âm tiếng Trung trong giao tiếp.
Sử dụng công nghệ AI để luyện phát âm đang là xu hướng mới.
Ứng dụng như Hanki Pronounce tích hợp công nghệ nhận diện giọng nói chuẩn Bắc Kinh, giúp bạn biết chính xác mình phát âm đúng bao nhiêu phần trăm. Đây là một công cụ đắc lực giúp bạn tối ưu cách phát âm phụ âm tiếng Trung mà không cần phải đến lớp mỗi ngày.
V. Lộ trình luyện phát âm cho người mới bắt đầu
| Tuần | Nội dung luyện âm |
| 1 | Nhóm âm hai môi + đầu lưỡi |
| 2 | Nhóm âm đầu lưỡi trước + uốn lưỡi (zh, ch, sh) |
| 3 | Nhóm âm mặt lưỡi (j, q, x) |
| 4 | Kết hợp phụ âm + vận mẫu + thanh điệu |
Gợi ý sản phẩm Hanki: Lộ trình phát âm theo tuần, có chấm điểm phát âm từng âm tiết giúp bạn biết sai ở đâu, sửa đúng chỗ
Cách phát âm phụ âm tiếng Trung chính là nền móng cho mọi kỹ năng: nghe, nói, đọc và cả thi HSK: Nếu phát âm sai từ đầu, bạn sẽ không thể nghe ra người bản xứ đang nói gì. Vì vậy, đừng xem nhẹ phần này – hãy xây từ gốc để mọi thứ phía sau được vững vàng và trọn vẹn hơn.
Hôm nay, hãy chọn luyện từng nhóm âm, đừng cố “nuốt trọn” bảng thanh mẫu trong một tuần. Não bộ cần thời gian để ghi nhớ – và bạn cần sự lặp lại có chiến lược. Bắt đầu từ các cặp dễ nhầm như zh–ch–sh, sau đó mở rộng dần theo tần suất sử dụng trong từ vựng HSK.
Lời khuyên chân thành: học phát âm có hướng dẫn luôn nhanh và chuẩn hơn tự học.
Bạn có thể sử dụng video dạy phát âm chuẩn Bắc Kinh, hoặc chọn app có AI chỉnh lỗi từng âm. Và nếu có cơ hội, hãy học cùng giảng viên – vì người thật sẽ giúp bạn sửa lỗi thật, tiết kiệm nhiều thời gian.
